تضعیف و فروپاشی اقتصاد خانواده های روستایی نتیجه گرایش به تجمل گرایی هست

محمود احمدی، کارشناس اجتماعی و خبرنگار صداو سیمای مرکز لرستان در یادداشتی که برای روشنا نیوز ارسال کرده است، نوشت: با شکل گیری روستاها در مناطق ایران، تحولات اجتماعی، اقتصادی و معیشتی آنها آغاز شد. ولی به دلیل عدم ارتباط بین نواحی مختلف روستایی، این تحولات روند کندی در این مناطق داشته اند. بنابراین روند تکامل زندگی اجتماعی، پیشرفت روستاها و ابداع لوازم کشاورزی به کندی و در طولانی مدت صورت گرفت. اصولا در گذشته، زندگی روستایی با قناعت و همبستگی اجتماعی اداره می‌شد. اما در سال‌های اخیر، تغییرات بنیادین در سبک زندگی مردم روستاها به‌وجود آمده‌اند که از بارزترین آن‌ها، گرایش روزافزون به تجمل‌گرایی است.

تجمل‌گرایی در جامعه روستایی، پدیده‌های نگران‌کننده و چند وجهی است که نیازمند واکنش جدی و همه جانبه است. این مسیر، اگر کنترل نشود، پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی سنگینی در پی خواهد داشت. تجمل‌گرایی به استفاده از افراد به نمایش دارایی، از کالاهای لوکس و مصرف‌کننده فراتر از نیاز گفته می‌شود. این پدیده معمولاً با رقابت اجتماعی، چشم و هم چشمی و فشار روانی همراه است.

در گذشته تجمل‌گرایی مختص افراد مرفه شهری بود و از تجمل در جوامع روستایی که بخش عظیمی از جامعه بودند خبری نبود، تا اینکه با افزایش ارتباطات بین مناطق و گسترش رسانه‌های دیداری و شنیداری، سبک زندگی مبتنی بر تجملات به جامعه روستایی و خانواده ها نیز نفوذ کرد.

شبکه‌های اجتماعی نوظهور و جذابی مانند اینستاگرام، تلگرام و تیک‌تاک، الگوهای زندگی های آنچنانی را نشان می‌دهند و بسیاری از جوانان روستایی با دیدن این تصاویر، احساس عقب‌ماندگی کرده و در پی تقلید از آن‌ها بر می‌آیند و خانواده‌ها برای هم ‌سطح شدن با دیگران، گاه به وام‌های سنگین، فروش زمین یا حتی مهاجرت کاری رو می‌آورند که این فشار اقتصادی در بلندمدت مخاطرات خاص خود را دارد که در این مقال نمی گنجد.

در بسیاری از روستاها، برگزاری مراسم پر خرج عروسی، ساخت خانه‌های مجلل، خرید خودروهای گران‌قیمت به رقابت‌های تمام‌عیار تبدیل می‌شود، روستایی که پیش‌تر به تولید و پس‌انداز کردن مشغول بودند، به مصرف کردن گرایش یافته‌اند. این تغییر الگو بر اقتصاد خانواده و جامعه تاثیرگذار است، این در حالی ست که روستاها همیشه گنجینه فرهنگ بومی، لباس‌های سنتی و سبک زندگی خاص بوده‌اند. تجمل‌گرایی به این مؤلفه‌ها را به حاشیه رانده و باعث تغییر هویت فرهنگی می‌شود.

برای برون رفت از این موضوع خطرناک تجمل گرایی در جوامع روستایی، بایستی فرهنگ سازی مناسبی در این رابطه انجام شود تا فرهنگ غلط تجمل و اشراف گرایی از جامعه برچیده شود. رسانه‌ها به ویژه صدا و سیما با تولید برنامه‌های مناسب در جهت فرهنگ سازی و تبیین سبک زندگی ساده و با ساخت سریال، فیلم طنز، کاریکاتور و ابزارهای هنری در جامعه شهری اقدام کنند و از به تصویر کشیدن خریدهای بدون منطق و تبلیغ خانه‌های اشرافی در فیلم‌ها و سریال‌ها به نوعی فرهنگ اسراف و تجمل گرایی خودداری شود.

تجمل گرایی تاثیرات منفی زیادی در زندگی فردی و اجتماعی دارد، در حالی که می دانیم مصرف گرایی نه ارزش است، نه نشانه شخصیت بالا و نه نماد پیشرفت در صورتی که همه آن ها برای ما ایرانیان معنای اشتباه می دهند. متاسفانه مردم فکر می کنند هر چه تجملی تر زندگی کنند شان و منزلت شان بالا می رود و نظر دیگران نسبت به آن ها عوض می شود که از اساس این تفکر اشتباه هست.

انتهای پیام