بارش های امسال و جبران کمبود منابع آبی لرستان

دکتر رضا میرزایی، کارشناس آب منطقه ای لرستان در یادداشتی که در اختیار گفتار ما ۲۴ قرار داده است، عنوان کرد: براساس آمار شبکه باران منابع های شرکت آب منطقه ای لرستان، میانگین بارش های استان لرستان از ابتدای سال آبی جاری تاکنون معادل ۳۴۷ میلی متر بوده و نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته که برابر ۱۶۴ میلی متر بوده ۱۱۱ درصد و نسبت به میانگین آمار بلند مدت معادل ۱۳۰ میلی متر بوده ۱۶۶ درصد افزایش نشان می دهد. افزایش بی سابقه مقدار بارش های در استان لرستان، به علت عملکرد پدیده ای یکنواختی است که در سال آبی جاری، نیمه های جنوبی کشور و زاگرس و به تبع آن استان لرستان را تحت تاثیر قرار داده و در فصل پاییز بارش های عمده ای در استان ما ایجاد نموده است. ال نینو در واقع یک رخداد کلان آب و هوایی است که هر ۲ تا ۷ سال یکبار اتشکان در پایین دست به طور کامل خشک شده و علاوه بر وارد شدن ضرر و زیان (خسارت) به کشاورزان یک فاجعه زیست محیطی رخ داد.

با این توصیف برای هر هم استانی جای سوال است که آیا بارندگی های بی سابقه سال آبی جاری می تواند کمبود بارش های سال های گذشته و در نتیجه بحران آبی ما را حل کند؟ پاسخ این است که آب خانه های ساحلی حداقل یک دهه گذشته بعلت وقوع خشکسالی های متوالی، تغذیه نامناسب و برداشت های بی رویه تخلیه شده که با یک سال بارندگی های نرمال یا بیش از حد نرمال جبران نخواهد شد، از طرفی بارندگی های سال آبی جاری استان ناشی از یک شرایط اقلیمی خاص آب و هوایی است که به علت عملکرد پدیده ال نینو که با توجه به قرار گرفتن بر روی کشور ایران بر روی کمربند خشک دنیا حدود ۸۰ درصد مسافت کل کشور دارای اقلیمی خشک، نیمه خشک و فرا خشک بود و ما در سال های آینده این مقدار بارش ها را نخواهیم داشت که با تداوم سوء مدیریت ها در بخش آب و خاک نتیجتا در سال آینده ما همچنان با بحران آب مواجه هستیم. بر اساس آمارهای موجود سالانه حدود ۲ میلیارد متر مکعب آب جهت مصرف بخش های مختلف کشاورزی، شرب، صنعت و خدمت از منابع آبی استان برداشت می شود.

هم چنین بخش عمده ای از ذخایر آب خوان های ما به دلایلی که ذکر گردید در طی سال های گذشته در یک دوره بیش از ده ساله تخلیه شده و آبی جایگزین آن نشده است. لذا میزان  بارش ها بایستی حداقل در یک دوره ده ساله به طور متوالی در حدی باشد تا بتواند علاوه بر جایگزینی حدود دو میلیارد متر مکعب برداشت های سالانه، بلکه کمبودهای ده ساله گذشته را نیز جبران کند. بنابراین تنها راه حل مشکل بحران آبی استان لرستان در آینده، مدیریت صحیح منابع آب است که شامل روش های مختلف سازه ای و مدیریتی ست. البته ناگفته نماند در سال آینده، وضعیت منابع آبی استان لرستان به لحاظ بارش های خوب سال آبی جاری قطعا بهتر از سال قبل خواهد بود ولی به هیچ وجه نمی تواند کمبودهای آبی یک دهه گذشته را جبران نماید.